نکات کلیدی برای کنترل بیماری گامبورو 

بیماری گامبورو 

عارضه سندرم مرگ ناگهاني(سکته) 

عمل ویتامین A :

ویتامین A اشتهای طیور را زیاد کرده و هضم غذا را آسان تر می کند روی همین اصل یکی از عوامل رشد محسوب می شود لاری جوجه ها احتیاج زیادی به آن دارند .  این ویتامین در ایجاد بال و پر نیز نقش مهمی ایفا می نماید ثابت شده است که اگر از تخم مرغهایی که مبتلا به کمبود ویتامین A  هستند جوجه کشی به عمل آید قدرت تفریخ و جوجه درآوری پائین می آید اغلب جوجه  ها در تخم تلف می شوند و چنانچه مقدار ویتامین A در غذای مرغ کم باشد جوجه های بدست آمده در هفته اول زندگی تلف می شوند ولی مرغهایی که به اندازه کافی ویتامینA در غذای خود دریافت می دارند جوجه های آنها به راحتی قادر به زندگی بوده ٬ چنانچه غذای جوجه ها از نظر این ویتامین کمبود داشته باشد علائم کمبود در سنین اولیه بروز خواهد کرد .

علائم کمبود ویتامین A :

علائم کمبود ویتامین A ٬در جوجه ها عموماً عبارتند از توقف رشد ٬ضعف و لاغری ٬افتادن بال ٬لنگش ٬ ازبین رفتن و کم شدن پیگمان های زرد پا و منقار ٬تورم و پیدایش ترشحاتی در چشم و اطراف آن و ریزش ماده لزج از بینی البته در تمام جوجه ها همه این علائم و حالات دیده نمی شود زیرا جوجه های مبتلا عموماً در همان مرحله اولیه کمبود تلف می گردند .

کمبود ویتامین A در جیره غذای مرغ مادر ممکن است باعث شود که جنین در هفته اول جوجه کشی تلف شود یاپس از تفریخ مدتی زنده بماند اما ضعیف باشد و یااینکه مدت کوتاهی پس از تولد تلف شود . اما کمبود ویتامین A در طیور بالغ خیلی به کندی ظاهر می شود . در طیوری که قبلاً با مقدار کافی ویتامین A تغذیه شده ولی بعداً دچار کمبود یا قطع ویتامین در غذای خود شده اند ٬علائم کمبود معمولاً بعد از 2 تا 5 ماه ظاهر می گردد. ممکن است تعداد خیلی کمی از طیور در همان وهله اول علائم کمبود را نشان دهند ٬ ولی عموماً به علت استفاده بدن از ذخایر کبدی و غیره طیور می توانند کمبود یا قطع ویتامین را در تغذیه تا مدت ها بدون علائم ظاهری تحمل نمایند . اولین علامت کمبود پائین افتادن میزان تولید تخم مرغ است سایر علائم که به فاصله چند روز ظاهر می شوند عبارتند از: ضعف و پژمردگی مرغها ژولیده شدن پرها مخاطات ابتدائی لوله تنفسی دچار التهاب گردیده آثاری شبیه به کوریزا یا C.R.D در مرغها ایجاد می شود . تنفس مشکل و مایع لزجی ازبینی ریزش پیدا می کند . سینوس متورم و در نتیجه صورت برجسته به نظر می رسد . در داخل دهان نیز دانه های سفید رنگ چرکی بوجود می آید که به آسانی کنده می شود . گاهی این دانه ها در حنجره و در داخل نای دیده می شود این دانه ها را که در قسمت ابتدایی دستگاه گوارشی بوجود می آید نباید با دانه های دیفتری و یا لارنگوتراکئیت اشتباه گرفت ٬ چون دانه های سفید ناشی از کمبود ویتامین A به آسانی و بدون خونریزی برداشته می شود اثر ویتامین A در پیشگیری بسیاری از بیماری های طیور مانند آر.دی- نیوکاسل – وبای مرغان و تفوئید مرغان و همچنین آلودگی های انگلی مثل کوکسیدیوز و کرم های روده ای بویژه آسکاریس به ثبوت رسیده است ویتامین A در پیشگیری از استرس ناشی از گرما در مرغان تخمی تاثیر قابل توجهی دارد .

درمان وپیشگیری کمبود ویتامین A :

تجویز ویتامین A در آب و غذا به میزان 5-3 بار بیشتر از حد توصیه شده در مواقع معمولی به خوبی جواب می دهد و آثار و جراحات کمبود ویتامین در عرض چند روز مرتفع می گردد . وبرای پیشگیری و کنترل کمبود ویتامین A باید به نکات زیر توجه داشت :

1-      استفاده از ویتامین A با ثبات در جیره غذایی طیور

2-      افزایش آنتی اکسیدان مناسب به جیره غذایی و با مکمل حاوی ویتامین

3-      کنترل مرتب غذا از نظر میزان ویتامین

4-      ذخیره صحیح و دقیق مواد اولیه ٬مکمل و جیره ساخته شده تا قبل از مصرف٬ استفاده از غذا به صورت تازه

علائم مشخصه کمبود ویتامین D :

در جیره غذایی طیور عبارتست از عدم استفاده بدن از کلسیم و فسفر در نتیجه اختلالات در استخوان های بدن و مفاصل و در طیور تخمی کاهش تولید تخم مرغ و اثر سوء در کیفیت پوسته .

علائم کمبود در جوجه ها:

در جوجه ها در مرحله ای که معمولاً رشدشان سریع است علائم کاهش رشد و علائم ریکتوز و نرمی استخوان در طی دو هفته بوجود می آید . معمولاً منقار ٬ پنجه ها و استخوانها نرم می شوند و راه رفتن مشکل می گردد . حتی روی مفصل ها چمباتمه می زنند به مرور که کمبود ادامه یافت تلفات به وجود می آید حتی ممکن است 100 درصد جوجه های مبتلا تلف گردند .

در طیور آثار خمودگی و کسل بودن مشاهده می شود ٬پرها خشن و آویزان می شود سن رشد کاهش یافته و از وزن کاسته می شود چنانچه در گله معالجه صورت نگیرد تلفات به صدرصد می رسد در طیور درمان شده ممکن است استخوان ساق پا خم باقی بماند در طیور بالغ معمولاً تعداد تخم مرغ کاهش می یابد پوسته نازک میش ودر مرغهای مادر خاصیت جوجه درآوری کاهش می یابد و ندرتاً ممکن است مرغ دچار فلجی شود . استخوان منقار و پنجه ها و ساق نرم و استخوان جناق سینه کج و نرم می شود . استخوانهای نرم شده معمولاٌ به آسانی خم شده و می شکنند کمبود ویتامین D در اواخر دوره جوجه کشی سبب تلفات جنین می گردد که بیشتر در روزهای 18 و 19 اتفاق می افتد و باعث شکل منقار و عدم تشکیل کامل اسکلت می گردد .

درمان وکنترل ویتامین D :

در فرم های پیشرفته بیماری تزریق یک دز ویتامین D جواب بهتری می دهد تا استفاده از آن در غذا٬ دز مناسب واحد بین المللی ویتامین D3 در ازای هر کیلوگرم وزن است در مرغهای تخمی و مسن این مقدار دو برابر می شود در پی تزریق ویتامین می توان مقدار کافی ویتامین D به غذا و یا آب اضافه نمود . برای کنترل و پیشگیری از بوجود آمدن آثار کمبود٬ باید مقدار لازم ویتامین D به غذا و یا آب اضافه نمود .

برای کنترل و پیشگیری از بوجود آمدن آثار کمبود ٬باید مقدار لازم ویتامین D به جیره غذایی اضافه نمود میزان احتیاج به ویتامین D3 بستگی به مقدار کلسیم به فسفر و چگونگی استفاده جوجه ها از نور آفتاب دارد . دادن مقدار بیش از حد لزوم ویتامین D3 به طیور به مدت طولانی سبب ضایعات کلیوی و مفاصل می شود .

منبع : مجله مزرعه شماره 53

نقل از : کتاب نقش ویتامین در تغذیه طیور – دکتر مراد علی زهری

جنگ

تغذیه خروس لاری به صورت حرفه ایی
تغذیه  خروس لاری به صورت حرفه ایی
یک وعده صبح شامل:پیش دان خیس شده.که هفته ایی 2 بار با ماست و سیر و پیاز رنده شده به صورت نواله در بیار و به اندازه یک گردو صبح بده به خروست.

وعده غذای اصلی:۱-که حتما دانه گندم باشد ۲- اهمیت آن در زمان مشخص دادن این وعده است.

(یعنی اگر امروز ساعت ۶ بعد از ظهر دون دادیم روزهای بعد هم دقیقا همان ساعت دون بدهیم.)

۳-مدت دون دادن بهتر است  در حدود نیم ساعت باشد.

۴-بعد از بر داشتن دون برای افزایش وزن خروس به انداره یک گردو نواله بدهید.

۵-در انتها بعد از برداشتن گندم چندین دانه ذرت زیر پای خروس داخل قفسش بندازید.و مقداری میوه مانند سیب خورد شده به خروس بدید.

۶-تمیز وتازه بودن آّب و استفاده از مخمرهای غذایی و مولتی ویتامین به مقدار کافی.

این برنامه غذایی سبب بهتر شدن اشتها خروس لاری و افزایش وزن خروس خواهد شد.

درضمن بدندار شدن لاری به سن و به خصوص به نسل و ژنتیک خروس بستگی دارد.

طرز تهیه نواله:۱-پیش دانپلت  خیس کرده۲-مقدارکمی بادام آسیاب شده۳- کمی کشک خشک آسیاب شده ۴-آرد گندم ۵-کمی آرد سنجد۶-آرد سویا۷-مقداری گردو آسیاب شده ۸-خرمای له شده و...

به نسبت دلخواه با هم مخلوط کرده بعد از برداشتن  دان به خروس به اندازه یک گردو داده شود.

دان پلت اجتماعی از مواد مورد لزوم طیور شامل :
ذرت ، گندم ، کنجاله سویا ، اسید چرب ، دی کلسیم فسفات ، مکمل ویتامینه و معدنی ویژه طیور ، متیونین ، لیزین ، نمک ، فرمایسین ، آنزیم و … بوده که با پیشرفته ترین نوع آسیاب خرد شده ، بین حرارت 75 تا 90 درجه سانتیگراد پخته و بعد از شکل پذیری در چهارسایز : پودری-کرامبل - ، 3، 4 و 5 میلی متری بسته بندی می شود  .





Pre-starter
Starter
Grower
Finisher
كرامبل
پيش دان
ميان دان
پايان دان

بررسی بیماری آبله

معرفی :

آبله پرندگان ، نوعی بیماری ویروسی است که رشد آهسته ایی را در طول روند بیماری دارد . این بیماری بطور معمول با ضایعات و پلاکهای موجود بر روی حلق شناخته میشود . آبله پرندگان ، سبب بیماری مرغها ، کبوتران ، بوقلمون و قناری ها میشود . این بیماری در سراسر جهان پراکنده شده است .

شیوع این بیماری بین 10 تا 95 درصد میباشد . این درحالیست که تلفات آبله معمولا محدود بوده و بین 0 تا 50 درصد میباشد . بیماری فوق ، در میان خراشیدگی های پوست و زخم ها یا در مجاری تنفسی ایجاد میشود . انتقال بیماری آبله بطور معمول توسط پرندگان ، مدفوع و پشه ها ( برای 6 هفته ) صورت می پذیرد .

ویروس عامل این بیماری برای مدتها در محیط باقی می ماند . میزان بروز این بیماری در خروسها بیشتر از مرغهاست . دلیل این امر را میتوان در گرایش بیشتر خروسها به جنگیدن جستجو کرد . تحت چنین شرایطی ، آسیبهای پوستی بیشتر شده و احتمال بروز بیماری نیز افزایش می یابد . دوره بیماری آبله با توجه به نوع و گونه پرنده درگیر ، در حدود 14 روز میباشد .



نشانه ها :

ü وجود جوش و همچنین زخمهایی بر روی تاج و ریش .

ü ضایعات کازئوس بر روی دهان ، حلق و همچنین نای .

ü افسردگی .

ü کاهش اشتها .

ü کاهش رشد .

ü کاهش تولید تحم مرغ .



نشانه های پس از مرگ :

ü بروز پاپول که تبدیل به وزیکل شده و سپس پوستول پدید می آید .

ü وجود زخمهای گسترده .

ü در فرم دیفتریک بیماری ، پلاکهای کازئوس در دهان ، حلق ، نای و محوطه حفره بینی پدید می آید .

ü وجود گنجیدگی های داخل سیتوپلاسمی ( اجسام بولینگر ) با اجسام اصلی ( اجسام بورل ) در معاینات میکروسکوپی .



تشخیص :

با توجه به تاریخچه بیماری و نشانه ها و ضایعات ، میتوان به تشخیص اولیه دست یافت . اما تشخیص قطعی را بایستی پس از بررسی گنجیدگیهای داخل سلولی در مقاطع بدست آمده و همچنین جداسازی عامل بیماری ( تولید پوک در غشای کوریوآلانتوئیک ) ابراز کرد .

توجه داشته باشید که این بیماری را بایستی از بیماریهایی چون تریکومونیازیس یا صدمات فیزیکی پوست جدا نمود .


درمان :

متاسفانه هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد . اما واکسیناسیون پرندگانی که هنوز درگیر نشده اند مفید واقع خواهد شد . این نوع واکسیناسیون ، بطور معمول توسط سویه های ماکیان و با روش wingweb صورت می پذیرد . از سوی دیگر ، درصورتی که احتمال عفونت ثانویه وجود دارد ، استفاده از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف پیشنهاد میشود .


پیشگیری :

با استفاده از واکسیناسیون پرندگان ( بجز قناری ) میتوان از بروز این بیماری جلوگیری کرد . این نوع واکسیناسیون در طیور صنعتی ، قبل از تولید پیشنهاد میشود . واکسیناسیون بوقلمونها در سن 2 تا 3 ماهگی در ران پرنده صورت می گیرد .

تاثیرات واکسن را نیز بایستی 7 تا 10 روز پس از واکسیناسیون بررسی کرد . این در حالیست که بر طبق گزارشات صورت گرفته ، ایمنی متقاطع بسیار خوبی میان سویه های ویروسی مختلف این بیماری وجود دارد .

برونشیت عفونی لاری | درمان خر خر
بیماری برونشیت عفونی طيور نوعی بیماری ویروسی بسیار مسری تنفسی طیور است که مشخصه آن تراكئيت  ، سرفه و عطسه میباشد . این بیماری سبب تلفات و زیانهای اقتصادی بالابا علت  تلفات سنگين  ، وزن گیری پائین و کاهش بازده غذایی ، بروز عفونتهای مختلف پیچیده خواهند شد . همچنین علت اصلی افت تولید تخم مرغ و همچنین کیفیت آن میباشد .
انتقال سريع این بیماری و وقوع چندگانه سروتیپهای ویروس این بیماری حالت بسیار پیچیده ایی را ایجاد نموده است.

میزان مرگ و میر در جوجه های گوشتی ظرف مدت دو هفته به حداکثر مقدار ممکن می رسد و  ازسن ۱۵ الي ۴۵ روزگي زندگی آنها رخ میدهد . مرگ و میر نیز بطور معمول بر اثر عفونتهای باکتریایی ثانویه روی میدهد . عفونتهای باکتریایی نیز بدلیل صدمه خوردن به مجاری تنفسی بر اثر ویروس بیماری برونشیت میباشد .وقوع بیماری با سن نسبت عکس دارد .  
برخی از س.یه های این ویروس ، بشدت خاصیت نفروپاتوژنيك داشته و توانایی گرفتن تلفات تا ۳۰ درصدی را از گله های جوجه های جوان دارند .
ویروس این بیماری در داخل اويدوكت نیز تکثیر می یابد . بیماری برونشیت عفونی در پرندگان تخمگذار که سن بالا دارند میتوانند منجر به کاهش ۱۰ تا ۵۰ درصدی و یا بیشتر در تولید میشود . همچنین با بروز این بیماری ، تولید تخم مرغهای بدشکل نیز افزایش خواهند یافت . بطور معمول ، میزان تولید ، پس از بروز این بیماری به حالت عادی باز نخواهد گشت . برخی از مواقع ، بروز این بیماری در پرندگان جوان ، سبب رشد ناقص و ناکافی اويدوكت خواهد شد .

اپيدميولوژي بيماري

بیماری برونشیت عفونی در سراسر دنیا گسترش یافته است . در ایالات متحده ، علاوه بر سویه های بومی ( نوع Massachusetts  ) چندین سروتایپ دیگر نیز شناخته شده است . در ابتدای سال ۱۹۵۰ میلادی ، زنجیره های نوع Mass در اروپا مشاهده شدند . در واقع ، بسیاری از انواع سروتیپهایی که در آمریکای شمالی شناسایی شده بودند ، پس از مدتی در آفریقا نیز مشاهده شدند . این بیماری در کشورهای آسیایی چون هند ، ژاپن ، کره و چین و همچنین استرالیا و اروپا شیوع یافته است .
غالبا شیوع IB حتی در گله های واکسینه شده نیز روی میدهد . انواع ویروسهای جدا شده از این دسته شیوع ، غالبا ( نه همیشه ) از سروتایپی متمایز از واکسن میباشند .


طبقه بندی

ویروس بیماری برونشیت عفونی از خانواده Coronaviridae میباشد . این ویروس شامل دو جنس میباشد :
۱) Coronavirus
۲) Torovirus
در واقع ، IBV عضو گروه سوم جنس Coronavirus میباشد . دو گروه دیگر شامل انواع Coronavirus موجود در پستانداران میباشد که بطور گسترده ایی از لحاظ سازمان یافتگی ژنوم و تناوب ژنی با ویروس برونشیت عفونی متفاوت است . طبق گزارشات ارائه شده ، بیان نحوه مصونیت انسان در برابر این بیماری بسیار مشکل است .
اخیرا نشان داده شده است که برخی از انواع Coronavirus های جدا شده از بوقلمونها شباهت بسیار زیادی به IBV دارند . این ویروسها ، نیز در گروه سوم Coronavirus ها طبقه بندی میشوند . تاکنون بطور قطعی انواعی از Torovirus ها بعنوان عامل بیماریزا در پرندگان شناسایی نشده است .



مورفولوژی
ویروس بیماری برونشیت عفونی از لحاظ شکلی بسیار پلئومورفیک  است .   این ویروس ۱۲۰ نانومتر قطر و ۲۰ نانومتر طول دارد . در سطح این ویروس نیز زائده های گرز مانندی وجود دارد . بایستی توجه داشت که این زائده ها همانند گروه ParamyxoVirus نمیباشد . در این گروه ، زائده های از یکدیگر فاصله دارند اما در گروه ParamyxoVirus ، این زائده ها با فاصله بسیار کمی از یکدیگر قرار گرفته اند .
ساختمان رینوکلئوپروتئینها ( RNP ) در اینحالت بصورت قطعه قطعه شده دیده میشود . توجه داشته باشید که این ذرات را با آلودگیها اشتباه نگیرید . در اکثر نمونه ها ، قطر RNP بصورت استاندارد ، یک تا دو میلیمتر در نظر گرفته میشود . اما در برخی از مشاهدات ، بصورت اتفاقی ذراتی با ساختمان حلقوی و قطر ۱۰ تا ۱۵ نانومتری گزارش شده است . اگرچه تاکنون نوع ToroVirus در این بیماری مشاهده نشده است ، گزارشهای ثبت شده ، حاکی از شباهت بسیار بالای ToroVirus و CoronaVirus در میکروسکوپ الکترونی میباشد .
گونه های مختلف ویروس برونشیت عفونی ، در فشردگی دانه های ساکاروز با یکدیگر متفاوت میباشند . از سوی دیگر ، سانتریفیوژ با قدرت بیشتر از ۱۰۰.۰۰۰ دور سبب از بین رفتن گرزها و قسمتهای مختلف این ویروس میشود . با تحقیقات صورت گرفته ، زیرمجموعه های S۱ بعنوان عوامل فرم گرفتن پروتئینهای قسمتهای گرز مانند شناخته شده اند . انکوباسیون ویروس در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد میتواند نجر به از بین رفتن زیرمجموعه های S۱ شود .
ترکیب شیمیایی
ویروس بیماری برونشیت عفونی ، شامل سه ساختمان پروتئینی مهم میباشد :
۱) زائده های میخ مانند ( S ) .
۲) غشاء ( M ) .
۳) گلیکوپروتئینها و نوکلئوپروتئینها ( N ) .
بعلاوه ، پروتئین چهارم ( CE ) بعنوان عامل تشکیل دهنده پوشش ویروس شناخته شده است .
پروتئین S ، دو تا سه کپی را ار هریک از دو گلیکوپپتیدها میگیرد ( S۱ و S۲ )  . آزمایشاتی چون HI  و  VN  بر پایه پروتئینهای S۱ میباشند .
تنها در حدود ۱۰ درصد از پروتئینهای M ، بدون حفاظ و در سطوح خارجی ویروس قرار دارند . پروتئین N نیز در اطراف بخش Single Stamdard قرار دارد .

ژنوم RNA ویروس  نهایتا از ۲۷۶۰۰ نوکلئوتید تشکیل شده است که هرکدام از آنها کلون شده و متناوب میباشند . پاکسازی و تصویه ویروس در سلولهای پلی پپتید میزبان صورت می گیرد . تشخیص پروتئین S۲ از طریق روش Coomassic Blue Staining مشکل بوده و برخی از پروتئینهای N نیز تجزیه شده و از بین میروند .


تکثیر ویروس
ویروس بیماری برونشیت عفونی در سیتوپلاسم تکثیر میشود . در یک مکانیسم نسخه برداری غیر ادامه دار ، شش RNA پیام رسان ترکیبی دوباره را پدید می آورند . ترکیب ویروس نیز ، با انجام عملیاتی در غشاء آندوپلاسمیک رتیکولوم روی میدهد و نه در سطوح سلول .
پروتئینهای S بر خلاف پروتئینهای M ، در میان رتیکولوم  به سطوح سلول مهاجرت می کنند . ویروسهای جدید ظرف مدت سه تا چهار ساعت پس از آلودگی شروع به پیدایش می کنند . ظرف مدت ۱۲ ساعت ، در ۳۷ درجه سانتیگراد تعداد زیادی از این ویروسها پدید می آیند .


مقاومت به عوامل شیمیایی و فیزیکی
بیشتر گونه های IBV پس از ۱۵ دقیقه در ۵۶ درجه سانتیگراد و یا پس از ۹۰ دقیقه در ۴۵ درجه سانتیگراد غیرفعال میشوند . بقای این ویروس در هوای آزاد ، در بهار تا بالای ۱۲ روز و در زمستان تا ۵۶ روز گزارش شده است .

بطور معمول ، IBV به اتر حساس است . اما برخی از گونه های این ویروس در اتر ۲۰ درصد زنده خواهند ماند ( ۴ درجه سانتی گراد ، هجده ساعت ) . از سوی دیگر ، ویروس این بیماری با کلروفرم ۵۰ درصد NV دمای اطاق در عرض ۱۰ دقیقه  نابود میشود .

كشت ويروس
ويروس در عرض يك ساعت در مجاورت تريپسين 1% گلبولهاي قرمز مرغ را جمع مي كند .
در جنين تخم مرغ 10-9 روزه و كشت بافت ريه و كليه جنين رشد مي كند و كليه جنين حساسترين كشت است . در پاساژ اول در روي جنين آثار چروكيدگي كيسه جنين و كلفت شده پرده آمينيون مجاور حنين و كوچك شدن جنين ديده مي شود و وضعيت داخلي جنين به هم خورده است و بالها روي سر قرار مي گيرند و مثل پاها روي سر فشار ميآورند . ويروس بايد 10 پاساژ داشته باشد تا جنين را بكشد .

بيماريزايي
بيماري مخصوص ماكيان است و سويه هاي مختلف بافتهاي مختلف اپي تليال ناي (از بين بردن مژه ها) ، اپي تليال مجراي تخم در دستگاه توليد مثل و حتي كليه را درگير مي كنند . در زمستان بيماري فراوانتر و با تلفات بيشتر است.

انتقال ويروس IB
مهمترين راه باد وراه Air born است ولي بطور مكانيكي با افراد و وسايل . . . نيز صورت ميگيرد .
حاملين نقش چنداني ندارند و مبتلايان در عرض 6-4 هفته پاك مي شوند . ولي مرغهاي كمي آلوده باقي مانده و در دورة تخمگذاري بعلت تخمگذاري شديد هورموني در صورت ايمني پائين گله سبب انتشار بيماري مي شوند . شفا يافتگان ايمني قوي دارند .

ايمني
ايمني موضعي دستگاه تنفسي نقش اصلي را دارند . انترفرون و ايمني سلولي دخالتي ندارند ولي ايمني هومورال در ايمني پاسيو نقش دارد كه تنها باعث كاهش شدت بيماري مي شود و از بيماري جلوگيري نميكند .
اگر ايمني پاسيو مادري توسط سوش بيماريزا باسوش واكسن يكي باشد از نتيجة واكسن مي كاهد .

علائم بيماري
دوره كمون كوتاه و 96-36 ساعت است و ارزش تشخيصي دارد براي اينكه در عرض 3-2 روز تمام گله را بيمار مي كند در حاليكه در بيماريهاي ديگر چنين نمي شود .
جوجه زير 6 هفتگي : ترشح چشم و بيني ، كم مصرف شدن آب و دان ، دور هم جمع شدن ، سرفه ، عطسه ، نفس نفس زدن ، تنفس با دهان باز ، سوت كشيدن و مرگ در اثر خفگي .
گلة بالغ : كاهش شديد تخم مرغ تا 50% كه 5-4 هفته ادامه دارد و بعد از اين مدت بتدريج بالا ميرود ولي بمقدار اوليه نميرسد . پوستة تخم مرغ اگر قهوه اي بود بي رنگدانه و سفيد مي شود ، نازك و ترك خورده است و گاهي تخم مرغ پوسته سفت را ندارد و لمبه اندازي صورت ميگيرد . تخم مرغها شكل هاي غير طبيعي دارند . دانه هاي گچي روي پوسته است كه پوسته را زبر مي كند . سفيده آبكي است و بعلت غشاي نازك زرده به سهولت زرده با سفيده قاطي مي شود (مثل يك تخم مرغ فاسد) .

فرم كليوي بيماري
اين فرم بيشتر در 26-6 هفتگي ديده مي شود ولي در صورت عدم تماس جوجه يا مرغ با ويروس در هر سني ديده مي شود . در مرحله اول علائم زودگذر تنفسي ديده مي شود .
در مرحلة دوم ويروس به كليه حمله كرده ← دفع سديم و پتاسيم← خون غليظ و پوست بدن و تاج و ريش خشك و تيره مي شوند . اسهال شديد سفيد رنگ (اسهال گچي) كه به مجرد اينكه به زمين برسد مثل گچ سفيد و سخت ميشود . اين اسهال منشأ كليوي دارد در صورتي كه اسهال گچي دستگاه گوارش آبكي است .
21-6 روز بعد از بروز بيماري تلفات بالا ميرود و بعد از 24 روز تلفات پائين ميآيد . ميزان تلفات در شرايط خوب بهداشتي 10-5% و در شرايط نامساعد بهداشتي 50% است .
نژادهاي سبك به اين فرم بيماري حساستر از نژادهاي سنگين هستند . خروسها به اين فرم حساستر از مرغها هستند .

كالبدگشايي
فرم تنفسي : ترشحات چرك پنيري در چشم و دستگاه تنفس بخصوص در محل دو شاخه شدن ناي (علت خفگي) ، پرخوني ناي و ريه كدورت كيسه هاي هوايي و پنوموني ريه .
فرم كاهش توليد تخم مرغ : احشاي داخلي و درده پرخون ، زرده له شده ، طول و وزن اويروكت ↓ (كه در 21روز بعد به حالت عادي برميگردد) اگر گله در زير 2هفتگي مبتلا شود ويروس به اپي تليال اويروكت جمله و جراحات كيستيك ايجاد مي كند كه در هنگام تخمگذاري بسته به محل كيست تخم مرغ ناقص ساخته مي شود عليرغم آنكه مرغ ظاهر خوب يك تخمگذار خوب را دارد .
فرم كليوي : جراحات لاشه بعد از 5روز حمله ويروس ديده مي شود . تورم شديد كليه ، رسوبات فراوان در كليه و مجاري ادراري كه باعث ترشحات اسهالي مي شود .
رسوبات اورات در كبد ، قلب و احشاء باعث ايجاد نقرس احشايي مي شود .

تشخيص برونشيت عفوني
دوره كمون خيلي كوتاه ، فرم تنفس (دهان باز و نفس نفس زدن) و آزمايشگاه .
ميكروسكوپ الكتروني ، پادتن هاي درخشان ، پادتن هاي خنثي كننده (در ابتداي بيماري و دو هفته بار با دو بار آزمايش) ، ژل ديفوزيون ، HI ، الايزا ، ديدن رشد در جنين تخم مرغ .
(با آزمايش الايزا آنتي ژنهاي عمومي IB و اختصاصي سروتيپ ها جواب ميدهند لذا نمي توان از آن براي تشخيص سروتيپ و واريانت ويروس استفاده كرد و براي اينكار بايد از HI و VN بهره گرفت) .


هيستوپاتولوژي
نفوذ لنفوسيت ها و مونوسيت ها در زير مخاط ناي ، از دست رفتن مژه هاي سلولهاي پوششي اپي تليال ناي .

تشخيص تفريقي IB
فرم تنفسي : لارنگوتراكئيت ، آسپرژيلوزيس ، پاستورلوز ، لارنگو بيشتر سنين بالا را مبتلا مي كند .
فرم كاهش توليد : ND و EDS در نيوكاسل علائم عصبي نيز داريم .

واكسن هاي IB
واكسن كشته : از غيرفعال شدن ويروس حاد با موادي مثل فرمالين 2/0% و بتاپروپيولاكتون 1% بدست ميآيد . در 12 هفتگي (4-3 هفته قبل از تخمگذاري) مصرف مي شود .
حتماً تزريقي است و با واكسن هاي كشته ND + IB (دوتايي) و ND + IB + EDS (سه تايي) همراه مي شود .
واكسن زنده : از سوش ماساچوست استفاده مي شود (با 120بار پاساژ) و (با 52بار پاساژ) . هر چه پاساژ زيادتر باشد بيماريزايي و ايمني زايي كمتر مي شود . لذا در جوجه ها مصرف مي شود .

واكسيناسيون
واكسن در 5-1 روزگي و اكثراً در 1 روزگي مصرف مي شود .
واكسيناسيون بصورت اسپري و در داخل كارتن حمل جوجه ها انجام مي شود . ميزان مصرفي واکسن در 200سي سي آب براي هر هزار دوز واكسن است كه از سمپاش هايی  كه قطرات درشتي از آب را روي سر جوجه اسپري مي كنند استفاده مي شود . براي تقويت ايمني مرحلة اول  واكسن دوم در ۱۴ روزگي بصورت قطره يا آب آشاميدني مصرف مي شود . cr88 یا 91/4
4-3 هفته به تخمگذاري واكسن از طريق آب آشاميدني مصرف مي شود كه براي هر يك دورة تخمگذاري كافي است .
استفاده از واکسن اول بر استفاده از (ND + IB) ارجعيت دارد .
درمان IB
بعلت تخريب سلولهاي اپي تليال تنفسي و هجوم ميكروبهاي ديگر بخصوص مايكوپلاسما آنتي بيوتيك هاي وسيع الطيف لازم است .
براي بالا بردن مقاومت بدن افزايش 3-2 درجة سانتيگراد درجه حرارت براي 3-2 هفته بهتر است .
تشويق به غذا ،  ، عدم تراكم ، و عدم گرد و غبار در بهبود گله نقش دارد .
اگر بيماري از فرم كليوي باشد  كاهش یروتیین حیوانی جيره و نيز تجويز الكتروليت ها .

با سلام .در این قسمت ادامه را ههای درمان برونشیت یا( خر خر لاری  )  را ادامه می دهیم .

برای درمان از تزریق لینکوپک به مقدار 1 سی سی برای خرو س لاری  و یا مرغ لاری آن هم بسته به شدت بیماری برای 3 تا 6 روز استفاده می کنیم. به همراه استفاده از نیم سی سی تزریق دگزا متازون فقط و فقط برای 2 روز!

استفاده از فیتیله آب نمک برای موارد شدید .

درموارد حاد تنگی نفس و خر شدید استفاده از شربت باز کننده برونش :تئوفیلین_جی به اندازه درب شربت با احتیاط کامل وبا یک سرنگ کم کم به خروس لاری و مرغ هایی که به شدت تنگی نفس و خر شدید دارند فقط و فقط 2 روز و یکی صبح و یکی شب داده شود.


موارد پیشگیری:

به هیچ عنوان دان  و آب حیوان آلوده را با حیوان سالم مخلوط نکنید از دست زدن به حیوان آلوده و سپس حیوان سالم خود داری کنید از حمل و نقل حیوان آلوده به  محل های دیگر نگه داری لاری هایتان خودداری کنید و بعد از تماس با حیوان آلوده دست های خود را با آب وصابون و همچنین بتادین ضد عفونی کنید در موارد حاد لباس وحتی  کفش استفاده شده در محل آلوده را نیز ضد عفونی کنید و...
مهمترین نکته تهویه مناسب محل آلوده است.

بيماري هاي استخواني در طيور

بعضي از پرندگان بيماريهاي پا ، پنجه هاي کج ، پاي قوسي ، مفاصل متورم زانو را به صورت اپيدمي گسترش مي دهند. نوسانات گسترده و شرايط مطالعه بيماريهاي متعدد نشان از آن دارد که در وقوع چنين اختلالاتي عوامل متعددي دخيل است که در اين ميان مي توانيم از فشار زيادي که در مرحله رشدسريع روي بافت عضلاني ، اسکلتي و تاندون پرندگان قرار ميگيرد نام ببريم.

يکي از اين بيماريها نرمي استخوان است. معدني شدن استخوان به واسطه کمبود کلسيم، فسفر يا ويتامين D را ريکتز Rickets ( نرمي استخوان) مي گويند. کمبود ويتامين D به دليل يک خطاي آميختگي ، تحت تقويت يا حضور توکسين هاي قارچي که در روند متابوليسم طبيعي تاثير گذارند نرمي استخوان را سبب مي شود. کمبود فسفر، به دليل عدم وجود فسفر کافي در سهميه غذايي موجب پيدايش نرمي استخوان مي شود و در نهايت کمبود کلسيم در جيره غذايي باعث اين بيماري مي شود.

بيماري ديگر که از شايع ترين بيماري هاي استخواني است بيماري پروسيس Porosis است. تورم مفاصل زانو ، تاندونهاي لغزان و کوتاه سازي شديد استخوانهاي بلند همگي از علائم پيدايش پروسيس به شمار مي روند. کمبودهاي عناصر معدني کمياب از قبيل منگنز، روي ، کولين ، نياسين ، اسيد فوليک ، پيريدوکسين مي توانند از عوامل ايجاد شرايط پروسيس باشند .

بيماري ديگر تيبيا ديسکندروپلازيا Tibia dyschondroplasia است. اين طور به نظر مي رسد که پرندگان زود رشد در گسترش اين نوع بيماري نقش اساسي دارند. اين ناراحتي با رشد سريع استخوان که از ظرفيت سيستم بدني پرنده در فرستادن کلسيم به استخوان خارج است مرتبط مي شود. وقتي پرنده وزن اضافه مي کند ، اين رشد باعث ايجاد شکستگيها و پيچ خوردگيهايي در بدن مي گردد. اين بيماري در صورتي که نسبت کلسيم به فسفر نادرست باشد بدتر مي شود. در واقع بايد به نسبت هر دو بخش کلسيم ،يک بخش فسفر موجود باشد.

يکي ديگر از عوامل مستقيم و غير مستقيم عفونت پا است که در اين ميان استافيلوکوکوس Staphylococcus از رايج ترين آنها است. اختلالات پايي که به موجب اين عوامل عفوني به وجود مي آيند مي توانند به راحتي با شرايط مرتبط تغذيه اشتباه گرفته شوند.به هنگام خروج جوجه ها از تخم اطمينان حاصل کنيد که به هنگام ايستادن درون ماشين جوجه کشي ، سطحي محکم پيش روي خود دارند چرا که عضله هاي پاي جوجه پس از خارج شدن از تخم براي رسيدن به عملکرد کامل و مناسب چند ساعتي وقت نياز دارد، بنابراين سطوح لغزنده نيز ممکن است منجر به ناراحتي پا در جوجه گردد.

اخيرا پرورش گونه هاي کند رشد پرندگان گوشتي بسيار مورد استفبال قرار گرفته است. پژوهش ها نشان از اين مطلب دارد که اغلب پرندگان کند رشد کمتر دچار ناراحتي هاي پا مي شود.اما در عين حال براي رسيدن به وزن مطلوب براي توليد کننده ها مشکلاتي فراهم مي آورند و زمان زيادي صرف رشد آنها مي شود.

در واقع گونه هاي زود رشد بين 6 تا 8 هفته آماده سازي مي شوند در حالي که پرندگان کند رشد براي رسيدن به اين مرحله بين 12 تا 15 هفته زمان نياز دارند. اگرچه پرندگان کند رشد در برابر بيماريهاي پا مقاومتر هستند اما امکان تلف شدن آنها در در اثر عوامل وبيماريهاي ديگر بيشتر است.بسياري از درمانها ، کمکي به حل اين مسئله نمي کنند. اما در اين ميان استثنايي هم وجود دارد که آن استفاده از ترکيب ويتامين هاي محلول در آب و ترکيب عناصر معدني کمياب به غذايشان مي باشد. اين روش درماني زماني اثر گذار است که به هنگام رويت نخستين علائم ناراحتي صورت پذيرد. اگر هدفتان در مسير کاهش ناراحتي هاي پا است در صورت مشاهده تعدادي پرنده مبتلا وحشت زده نشويد . بسياري از اين پرندگان به رشد خود ادامه مي دهندو مي نوانند به عمل آيند. اگر اين مشکلات ادامه يافت به منظور تميز دادن عوامل عفوني و عوامل تغذيه اي و کمبود عناصر و ويتامينها از هم تشخيص آزمايشگاهي مورد نياز است.

  عوامل مهم در جوجه كشي

سن:

در مرغ های خیلی پیر و خیلی جوان، تعداد کمتری از تخم مرغ ها ، نطفه دار هستند. تولید تخم مرغ نطفه دار در مرغ های جوان بهتر است. برای مرغوب ماندن تخم مرغ تولید شده باید مرغ ها را مجبور کرد برای مدتی ، تخمگذاری نکنند. به این حالت ، " تولک " رفتن مرغ می گویند. تولک رفتن ، باعث میشود که مرغها استراحت کنند . وقتی دوباره شروع به تخمگذاری کنند، تخم آنها مرغوب تر می شود.
سن شروع تخمگذاری در مرغ ها به طور معمول ، بین پنج تا شش ماهگی است.

تولید :

میزان نطفه دار بودن تخم مرغ ها در یک مرغ به اندازه تخم مرغ و تعداد تخم مرغ های تولید شده بستگی دارد. یعنی اگر تخم مرغ های تولید شده کوچک باشند ، درصد نطفه داری پایین می آید. و اگر بزرگ، یعنی استاندارد باشند، نطفه داری در آنها بیشتر است.

انتخاب تخم مرغ مناسب:  

برای تولید بیشتر و به دست آوردن جوجهء مرغوب تر باید تخم مرغ های جوجه کشی ، ویژگیهای مناسبی داشته باشد.

    * نطفه دار باشند.
    * ویژگی و شکل ظاهری مناسب داشته باشند.
    * دارای خاصیت جوجه در آوردن باشند.

-  اجزای اصلی تخم مرغ     

   نطفه
   پرده زیر پوست                                                                            
  سفیده تخم مرغ
   پوستهء آهکی
  زرده تخم مرغ
     

ویژگیهای ظاهری تخم مرغ جوجه کشی :

    * وزن تخم مرغ

در انتخاب تخم مرغ جوجه کشی باید خیلی دقت کنیم زیرا ممکن است تعداد زیادی از تخم مرغ ها ، جوجه تولید نکنند . یکسان بودن اندازه تخم مرغها خیلی مهم است. هنگام انتخاب باید ابتدا تمام تخم مرغ ها را وزن کنیم ، سپس انتخاب کنیم . مناسب ترین وزن تخم مرغ جوجه کشی ، ۵۱ تا ۶۱ گرم است.
تخم مرغ های ریز ، جوجه های ریز و تخم مرغ های درشت ، جوجه های درشت به وجود می آورد.

  * پوسته تخم مرغ

در انتخاب تخم مرغ جوجه کشی به پوسته تخم مرغ نیز باید دقت کنیم . تخم مرغ هایی که پوستهء نازک دارند ، زود می شکنند. همچنین عامل های بیماریزا به راحتی وارد آنها می شوند. به همین دلیل ، این تخم مرغ ها باید کنار گذاشته شوند.

به طور کلی این تخم مرغ ها از نظر جوجه کشی ، مناسب نیستند:

تخم مرغ های کثیف ، شکسته ، پوسته نازک ، پوسته زبر ، لکه دار ، دراز(کشیده) ، سورخ شده ، چروکیده ، تراکم کلسیم ، گرد( کروی) ، بزرگتر از اندازه ،  بدشکل و تخم مرغ های خیلی درشت و خیلی ریز .

در پوستهء تخم مرغ ، بین ۶۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰سوراخ ریز وجود دارد. بیشتر این سوراخ ها با لایه ای که به طور طبیعی روی پوسته وجود دارد ، پوشیده شده اند. این لایه ها ، در اثر شستشو از بین می روند و سوراخ های پوسته باز می شوند. در این حالت ، میکروب ها به راحتی وارد تخم مرغ می شوند.

قسمت پهن تخم مرغ که اتاقک هوایی در آن قرار دارد باید پاکیزه باشد. زیرا محل ورود اکسیژن و هوا به داخل تخم مرغ است . اگر این قسمت ، کثیف و پوشیده از آلودگی باشد سوراخ های آن بسته شده باشند جوجه دهی چنین تخم مرغ هایی کم می شود. تعداد زیادی از جنین ها در این تخم مرغ ها از بین می روند.


نگهداری تخم مرغ جوجه کشی :

برای نگهداری تخم مرغ های نطفه دار نباید از یخچال استفاده کرد. تخم مرغ ، دارای مادهء غذایی و رطوبت لازم است. اگر در وضع نا مناسب نگهداری شود، مادهء غذایی آن فاسد می شود و جنین از بین می رود. بهترین دما برای نگهداری تخم مرغ های جوجه کشی هم نباید از ۳ تا ۷ روز ، بیشتر شود.


جوجه کشی طبیعی در مرغ :

می دانید که جوجه کشی طبیعی ، با استفاده از مرغ کُرچ انجام می شود . یعنی مرغ در زمان های به خصوصی مایل است روی تخم  ها بخوابد . از این حالت برای جوجه کشی طبیعی استفاده می کنند. مرغ کُرچ ، حرارت ، رطوبت ، تهویه و چرخش لازم را برای رشد جنین ، فراهم می آورد.


برای جوجه کشی طبیعی باید به نکات زیر توجه کنیم :

۱-  انتخاب تخم مرغ مناسب

چگونگی انتخاب تخم مرغ مناسب  برای جوجه کشی را پیش از این توضیح style="color: rgb(204, 204, 204); font-family: Tahoma; font-size: 12px; line-height: 18px; text-align: justify; background-color: rgb(51, 51, 51); " />
۲- تشخیص مرغ کُرچ

مرغ کُرچ ، مایل نیست از لانه بیرون برود و خواهان خوابیدن بر روی تخم ها است. این حالت را با

باد کردن و پوش دادن پرهای خود نشان می دهد. حرارت بدن مرغ کُرچ بالا می رود یعنی حدود ۴۱ درجۀ سانتی گراد می شود . صدایش تغییر می کند و خوراکش نیز کم می شود . برای اینکه مرغ کُرچ  روی تخم ها بخوابد نباید از مرغ های ترسو و عصبانی استفاده کرد.

مرغ کُرچی که دارای پرهای زیاد ، ظریف و پاهای کوتاه باشد برای جوجه کشی مناسب است.

۳- لانۀ مناسب برای خوابیدن مرغ کُرچ

محل خوابیدن مرغ کُرچ باید دمای مناسب داشته باشد. حرارت لازم ، ۲۵درجۀ سانتی گراد است. هوای کافی ، رطوبت مناسب حدود ۶۰%  و دور بودن از سروصدا ، بسیار مهم است.
برای خوابیدن مرغ می توان از یک جعبۀ چوبی استفاده کرد . لبۀ جلویی آن باید ۷ تا ۸ سانتی متر بلندتر باشد تا کاه و کلش از آن بیرون نریزد . تخم مرغ ها نیز باید به صورت منظّم و مناسب ، زیر مرغ چیده شود . به این ترتیب ، بالهای مرغ به طور کامل روی آنها را می پوشاند . محل خوابیدن مرغ ها باید دور از آفتاب ، باد و باران باشد.

۴- بهداشت لانه

در دوران جوجه کشی باید وضع بهداشت برای مرغ کُرچ ، مناسب باشد . محل خوابیدن مرغ کُرچ باید ضدعفونی شود. همچنین اطمینان پیدا کنیم که انگل یا میکروبی در آنجا وجود ندارد به علاوه ، خود مرغ را نیز باید معاینه کنیم . مرغ باید از نظر وجود انگل های خارجی بررسی شود.

۵-  تهیّۀ غذای مناسب

در مدت جوجه کشی طبیعی باید آب و غذای مرغ کُرچ تهیّه شود. مرغ کُرچ باید روزانه ۳ تا ۴ بار برای خوردن غذا و دفع فضولات از روی تخم مرغ ها بلند شود . یعنی در حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه تخم مرغ ها را ترک می کند.
غذای مرغ کُرچ باید کم حجم ، ولی مقوّی باشد مخلوطی از دانه ها مانند جو ، گندم و ذرّت مناسب مناسب است. اگر مرغ کُرچ ، دچار یبوست شد می توان از سبزی ها استفاده کرد. اگر هم دچار اسهال بود دانه ها مفید هستند. برای تحریک مرغ ، بهتر است جیرۀ غذایی را به طور مرتّب تغییر بدهیم.

جوجه کشی مصنوعی :

انسان با بررسی حالت ها و رفتار مرغ کُرچ ، توانست ماشین جوجه کشی بسازد.
با هر دستگاهی که حرارت ، رطوبت ، تهویه و چرخش لازم را برای تخم مرغ ها فراهم سازد می توان جوجه کشی مصنوعی انجام داد.

مزایای جوجه کشی مصنوعی :

-    در هر فصلی می توان جوجه کشی مصنوعی انجام داد، در حالی که در روش طبیعی مرغ در آخر بهار و تابستان کُرچ می شود.

-    در این روش می توان از تعداد زیادی تخم مرغ استفاده کرد. در روش طبیعی تعداد تخم مرغ ها کم است .

-    در این روش کنترل بیماری ها و عامل های محیطی مانند گرما ، رطوبت ، تهویه ،.... به راحتی انجام می شود.

-    ماشین جوجه کشی به فضلۀ مرغ آلوده نیست.

-    در این روش تعداد از بین رفتن تخم مرغ ها در اثر شکستگی و آلوده شدن کمتر است.

-    سالها می توان از دستگاه جوجه کشی استفاده کرد.


ساختمان ماشین جوجه کشی و چگونگی کار با آن :

در ساختمان تمام ماشین های جوجه کشی ، نکته های زیر باید رعایت شده باشند:

۱-  دما و تنظیم حرارت ماشین جوجه کشی

۲-  میزان رطوبت

۳-  تهویۀ حرارت

۴-  چرخاندن تخم مرغ در ماشین ها

برای ساخت ماشین های جوجه کشی از حالت ها و رفتار مرغ کُرچ ، هنگامیکه روی تخم خوابیده استغاده شده است.

انواع ماشین های جوجه کشی :

ماشین های جوجه کشی از نظر تهویه به دو دسته تقسیم می شوند:

الف – ماشین های کوچک با تهویۀ طبیعی

ب- ماشین های بزرگ با تهویۀ مصنوعی

ماشین های جوجه کشی از نظر نوع سوخت و حرارت به سه دستۀ : برقی ، گازی و نفتی تقسیم می شوند

حرارت ماشین های جوجه کشی را در هیجده روز اوّل ، ۳۸ درجه و سه روز آخر ۳۷ درجه تنظیم میکنند.

ظرفیت ماشین های جوجه کشی ، بین ۳۵ تا ۲۰۰ عدد تخم مرغ در ماشین های کوچک ، متوسط و دستگاههای تمام اتوماتیک  قرار دارد.

محل قرار دادن دستگاه باید قابل شستشو و ضدعفونی باشد. همچنین تهویه باید در آن به سادگی انجام شود. این محل باید نور گیر باشد ولی نور نباید به طور مستقیم ، روی ماشین جوجه کشی بتابد.
محل قرار گرفتن ماشین جوجه کشی باید طراز باشد از دیوار هم یک متر فاصله داشته باشد. برای رفت و آمد به اتاق و محل جوجه کشی باید نکته ها و دستورهای بهداشتی به طور کامل رعایت شوند. همچنین از ورود افراد گوناگون به آنجا جلو گیری شود.
برای ضدعفونی کردن سالن و ماشین های جوجه کشی باید از مادۀ ضدعفونی کنندۀ مناسب استفاده کنیم.
همچنین بر اساس دستور کارخانۀ سازندۀ محلول ، آن را تهیۀ و استفاده کنیم.
حرارت و رطوبت مناسب در ماشین جوجه کشی ، محیط مناسبی برای رشد میکروب ها است . اگر  دستورهای بهداشتی به طور کامل رعایت نشود، عامل های بیماریزا به آسانی رشد می کنند و باعث آلودگی می شوند. در نتیجه، خسارت زیادی به بار می آورند.
قسمت های جداشدنی دستگاه جوجه کشی و صفحات آلوده باید ابتدا خیس شوند سپس با آب گرم ، برس و مادۀ ضدعفونی کننده به طور کامل، شسته شوند.
برای ضدعفونی محیط ماشین جوجه کشی و تخم مرغ ها در ماشین های برقی ، ابتدا سینی مخصوص کف ماشین را پر از آب می کنند سپس مقداری محلول پرمنگنات و فرمالین در آن می ریزند.
پس از نصب دستگاه و انجام کارهای بالا ، دوشاخه را در پریز برق قرار می دهیم و کلید دستگاه را روشن می کنیم . برای کنترلِ ، نبود اتصال در دستگاه و جلوگیری از برق گرفتگی ، می توان از یک فازمتر استفاده کرد. ماشین جوجه کشی را تا ۲۴ساعت بدون تخم مرغ روشن نگه می داریم تا دمای ماشین ، روی ۳۷درجه ثابت بماند.

تمیز و چیدن تخم مرغ های جوجه کشی :

تخم مرغ هایی که در ماشین جوجه کشی قرار می دهیم باید تمیز و بدون آلودگی باشند. تخم مرغ های آلوده ، ابتدا باید تمیز شوند زیرا این تخم مرغ ها باعث آلودگی ماشین جوجه کشی می شوند در نتیجه بقیۀ تخم مرغ ها را نیز آلوده می کنند و تلفات زیادی به دنبال دارد.
برای تمیر کردن پوستۀ تخم مرغ های کثیف از برس ، کاغذ سمباده و گلوله های سیم ظرف شویی استفاده می شود. این کار را بدون آب انجام می دهند.

پس از ضدعفونی و تنظیم دستگاه در ماشین های جوجه کشی کوچک، ابتذا تخم مرغ ها را علامت گذاری می کنند. زیرا در این ماشین ها، کار چرخاندن تخم مرغ ها با دست انجام می شود. سپس تخم مرغ ها را نوک به نوک یا ته به ته روی میله های چرخان قرار می دهند و درِ دستگاه را می بندند. درجۀ حرارت دستگاه به دلیل سرد بودن تخم مرغ ها کمی پایین می آید.ولی بعد از مدتی به اندازۀ طبیعی خود می رسد.
در ماشین های جوجه کشی ، تخم مرغ ها را داخل شانه های مخصوص یا قاب های راک می چینند بطوریکه قسمت پهن تخم مرغ به سمت بالا باشد.